UNIVERZITET U TUZLI
PRIRODNO-MATEMATIČKI FAKULTET
Tuzla, 03.02.2025. godina.
Na osnovu člana 18. Pravilnika o završnom magistarskom radu na II ciklusu studija Univerziteta u Tuzli, Sekretarijat Univerziteta
O B J A V L J U J E
Albina Hatunić, profesor biologije i hemije javno će braniti završni magistarski rad, pod naslovom „Učestalost mikronukleusa u ćelijama bukalnog brisa kod učenika sa područja Tuzlanskog kantona“ u petak 14.02.2025. godine u Sali 1 Tehnološkog fakulteta Univerziteta u Tuzli, sa početkom u 14 sati pred Komisijom u sastavu:
- Dr. sc. Aldijana Avdić, vanredni profesor, predsjednik Komisije
Uža naučna oblast ”Genetika, biologija ćelije i mikrobiologija”
Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Tuzli
- Dr. sc. Amela Hercegovac, vanredni profesor, mentor i član
Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli,
Uža naučna oblast ”Genetika, biologija ćelije i mikrobiologija”
- Dr. sc. Jasmina Kamberović, vanredni profesor, član
Uža naučna oblast ”Ekologija biljaka i životinja”
Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Tuzli
Za zamjenika jednog od članova Komisije imenuje se dr.sci.Suad Širanović, vanredni profesor za užu naučnu oblast „Genetika, biologija ćelije i mikrobiologija“ Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli.
Pristup javnosti je slobodan.
Magistarski rad se može pogledati u Sekretarijatu Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli, radnim danom od 8,00 do 16,00 sati.
REZIME RADA
Predmet ovog istraživanja je učestalost mikronukleusa u ćelijama bukalnog brisa kod učenika s područja Grada Lukavca i općine Kalesija. Istraživanje je sprovedeno u srednjoškolskoj populaciji metodom mikronukleus testa u bukalnim ćelijama. Mikronukleus test se koristi za otkrivanje oštećenja molekule DNK u humanoj populaciji koja je izložena genotoksinima. Grad Lukavac i općina Kalesija su izabrane kao dvije lokalne zajednice koje se razlikuju po stepenu aerozagađenja. Grad Lukavac, kao tipična industrijska zona, sa značajnim stepenom aerozagađenja, i općina Kalesija, bez značajnijih industrijskih zagađivača. Prikupljeni podaci o aerozagađenju, u periodu uzimanja uzoraka, ukazuju da je na području Grada Lukavca povećana količina štetnih polutanata, VOC-a i PAH-ova. PAH-ovi su vezani na čestice aerodinamičkog promjera, manjeg od 10 µm (PM 10, PM 2, 5, PM 1), koje se duže zadržavaju u zraku, prodiru dublje u respiratorni sistem i negativno utiču na zdravlje ljudi.
Utvrđena srednja vrijednost mikronukleusa kod srednjoškolaca Lukavca, koji su svakodnevno izloženi emisijama štetnih polutanata, iznosila je 9,32 sa standardnom devijacijom 4,56 (9,32 ± 4,56), dok kod ispitanika s područja Kalesije, koji nisu izloženi emisijama štetnih polutanata u zraku, srednja vrijednost iznosila je 3,68 sa standardnom devijacijom 1,94 (3,68 ± 1,94).
Rezultati ukazuju na prisustvo apoptoznih ćelija: karioreksija, piknoza, karioliza u ćelijama bukalnog brisa kod lukavačkih srednjoškolaca. Kod 31 ispitanika pronađeno je ukupno 650 apoptoznih ćelja, na osnovu čega smo došli do srednje vrijednosti koja iznosi 20,97 sa standardnom devijacijom 8,76 (20, 97 ± 8,76). Prisustvo apoptoznih ćelija utvrđeno je i u ćelijama bukalnog brisa kod kalesijskih srednjoškolaca, gdje je kod ukupno 28 ispitanika utvrđena 301 apoptozna ćelija, dok je srednja utvrđena vrijednost istih iznosila 10,75 sa standardnom devijacijom 2,97 (10,75 ± 2,97).
Rezultati istraživanja i zaključci koji iz njih proizilaze su potvrdili temeljnu hipotezu koja je podrazumijevala da je veća učestalost mikronukleusa kod ispitanika iz Grada Lukavca.
Ključne riječi: mikronukleus, bukalni bris, ćelija, Kalesija, Lukavac