UNIVERZITET U TUZLI
PRIRODNO-MATEMATIČKI FAKULTET
Tuzla, 24.12.2024. godina
Na osnovu člana 18. Pravilnika o završnom magistarskom radu na II ciklusu studija Univerziteta u Tuzli, Sekretarijat Univerziteta
O B J A V L J U J E
Azra Pihljak, profesor fizike javno će braniti završni magistarski rad, pod naslovom „Optimizacija uslova dobijanja homogenih poluprovodničkih ZnO nanofilmova“ u petak 10.01.2025. godine u Sali broj: 104 Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli, sa početkom u 10 sati pred Komisijom u sastavu:
- dr. sc. Izet Gazdić, redovni profesor, predsjednik
Uža naučna oblast “Opća i eksperimentalna fizika”
Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Tuzli
- dr. sc. Almedina Modrić-Šahbazović, docent, mentor, član
Uža naučna oblast “Opća i eksperimentalna fizika”
Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Tuzli
- dr. sc. Amira Kasumović, vanredni profesor, član
Uža naučna oblast “Opća i eksperimentalna fizika”
Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Tuzli
Za zamjenika jednog od članova Komisije imenuje se dr.sc. Rifat Omerović, docent za užu naučnu oblast „Opća i teorijska fizika“ Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli
Pristup javnosti je slobodan.
Magistarski rad se može pogledati u Sekretarijatu Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli, radnim danom od 8,00 do 16,00 sati.
REZIME RADA
Ovaj završni magistarski rad se zasniva na optimizaciji uslova proizvodnje homogenih poluprovodničkih ZnO nanofilmova spin coating metodom. Izvršeno je podešavanje svih parametara pri proizvodnji troslojnih i petoslojnih ZnO nanofilmova na podlogama od p-tipa silicijuma (100) i mikroskopskog predmetnog stakla i sa rastvorima od različitih rastvarača (metanol i 2-metoxyetanol). Neki od parametra koji utiču na homogenost i osobine konačnog filma i koji su mijenjani u toku samog procesa proizvodnje su: koncentracija rastvora, izbor rastvarača, temperatura, vrijeme i brzina rotacije. Nakon velikog broja pokušaja izabrani su rastvori sa 0,2 M, vršeno je poređenje dva rastvarača: metanol i 2-metoxyetanol, te je izabrano vrijeme miješanja rastvora 2h i temperatura sinteze 60°C. Najbolja homogenost ZnO nanofilmova dobijenih pomoću spin coatera se postiže pri brzini rotacije 2000 rpm i vremenu obrtanja od 40 s. Nakon procesa proizvodnje ZnO nanofilmova, ispitana su njihova kristalna, strukturna, morfološka i optička svojstva. Struktura i fazni sastav uzoraka su analizirani difrakcijom X-zraka (XRD), morfološka svojstva su ispitana skenirajućom elektronskom mikroskopijom i mikroskopijom na bazi atomskih sila (AFM), dok su optička svojstva i širina zabranjene zone, kao najvažniji parametar poluprovodnika, određeni iz mjerenja ultraljubičastom i vidljivom spektroskopijom (UV-Vis).
Pokazano je da se proizvodnjom odgovarajućeg rastvora i definisanjem parametara spin coatera mogu postići uslovi za formiranje homogenih poluprovodničih ZnO nanofilmova na različitim podlogama. I kod troslojnih i petoslojnih ZnO nanofilmova pokazana je heksagonalna vurcitna kristalna struktura sa preferencijalnim rastom kristala po c-osi. Morfologija ZnO nanofilmova sa rastvaračem metanol daje površinu sa velikim brojem nabora, dok je ta površina sa rastvaračem 2-metoxyetanol mnogo homogenija. Analizom UV-Vis spektara i korištenjem Taucove formule pokazano je da se sa povećanjem broja slojeva širina zabranjene zone smanjuje, bez obzira na izbor rastvarača. Također je primjećeno isto ponašanje ZnO nanofilmova bez obzira koja se podloga odabere.
Ključne riječi: ZnO nanofilm, poluprovodnik, spin coater, silicijum, staklo, metanol, 2-metoxyetanol, XRD, SEM, AFM, UV-Vis, širina zabranjene zone.