UNIVERZITET U TUZLI
TEHNOLOŠKI FAKULTET
Tuzla, 12.09.2022. godine
Na osnovu člana 18. Pravilnika o završnom magistarskom radu na II ciklusu studija Univerziteta u Tuzli, Tehnološki fakultet
OBJAVLJUJE
Dženita Salihefendić, doktor medicine će javno braniti završni magistarski rad na II ciklusu studija pod naslovom: “Specifičnost prehrane pothranjenih i gojaznih osoba sa inzulinskom rezistencijom“ na Tehnološkom fakultetu Univerziteta u Tuzli, 20.09.2022. godine u 17:00 sati, pred Komisijom u sastavu:
- dr.sci. Danijela Čačić Kenjerić, redovni profesor
uža naučna oblast „Nutricionizam“
Prehrambeno tehnološki fakultet
Sveučilišta J.J.Strosmayer, Osijek,predsjednik - dr.sci. Midhat Jašić, redovni profesor
uža naučna oblast „Nutricionizam“
Tehnološki fakultet Univerziteta u Tuzli,član - dr.sci. Benjamin Muhamedbegović, vanredni profesor
uža naučna oblast „Prehrambena tehnologija”
Tehnološki fakultet Univerziteta u Tuzli,član.
Pristup javnosti je slobodan.
Završni magistarski rad može se pogledati u Sekretarijatu Tehnološkog fakulteta Univerziteta u Tuzli radnim danom od 08:00 do 16:00 sati.
REZIME RADA
Uvod: Posljednjih godina došlo je do značajnog porasta u prevalenciji inzulinske rezistencije (IR), koja je danas svjetski zdravstvni problem. Gojaznost predstavlja tipičnu kliničku prezentaciju. Manje je poznata veza između IR i pothranjenosti.
Cilj rada: Cilj rada je bio utvrditi karakteristike prehrambenih navika pothranjenih i gojaznih
pacijenata sa IR, te nakon dobijenih rezultata, predložiti odgovarajuće dijetalne upute, specifične za pothranjene i gojazne osobe.
Zadatak rada: Zadatak rada je bio istražiti prehrambeni status pothranjenih i gojaznih osoba koji imaju dokazanu IR. Za prikupljanje podataka o prehrambenom statusu dizajniran je poseban upitnik.
Metode rada: Istraživanje je obuhvatilo ukupno 60 ispitanika. Ispitanici su odrasle osobe oba
spola u dobi od 20 do 60 godina. Uključujući kriteriji za ulazak u studiju su: dokazana gojaznost, pothranjenost i dokazana IR procjenom homeostatskog modela za inzulinsku rezistenciju (HOMA-IR 2). Metodom bioelektrične impedance izračunat je indeks tjelesne mase (ITM), odnos obima struka i kukova (WHR), i količina visceralnog masnog tkiva (VFA). Podaci o prehrambenim navikama prikupljeni su korištenjem upitnika koji je obuhvatao opšte podatke o ispitanicima, fizičkoj aktivnosti, životnim i prehrambenim navikama. Korištene su deskriptivne statističke metode za obradu i analizu dobijenih podataka.
Rezultati: Prosječna vrijednost ITM kod gojaznih ispitanika je 34,32 kg/m 2 , a kod pothranjenih 17,26 kg/m 2 . Postoje statistički značajne razlike između ITM,WHR i VFA. Srednja vrijednost HOMA-IR kod gojaznih je 2,87, a kod pothranjenih 2,45. Gojazni ispitanici statistički značajno su manje fizički aktivni (p<0,05), skloniji nesanici, imaju tendenciju porasta tjelesne mase, više uživaju u hrani, konzumiraju manje voća i povrća, a više ugljikohidratne hrane, ne prate kliničke nutritivne vodiče i pretežno jedu u porodičnom okruženju. Pothranjeni ispitanici imaju statistički značajno tendenciju da gube na težini(p<0,05), imaju jače izraženu žudnju za uzimanje hrane u večernjim satima, ne uživaju u hrani, skloniji su konzumiranju mlijeka i proizvoda od mlijeka, preferiraju bijelo meso i više konzumiraju alkohol. Ispitanici obje grupe su rijetko prakticirali svjesno jedenje. Konzumacija industrijski prerađene hrane i slatkiša, česta je pojava u obje grupe.
Zaključak: Postoje značajne razlike u prehrambenim i životnim navikama pothranjenih i gojaznih osoba sa IR. Neophodna je edukacija zdravstvenih radnika, ali i opšte populacije o važnosti prehrane za sprječavanje IR bez obzira na tjelesnu masu.
Ključne riječi: inzulinska rezistencija, gojaznost, pothranjenost, prehrana, prehrambene navike