UNIVERZITET U TUZLI
PRIRODNO-MATEMATIČKI FAKULTET
Na osnovu člana 18. Pravilnika o završnom magistarskom radu na II ciklusu studija Univerziteta u Tuzli, Sekretarijat Univerziteta
O B J A V L J U J E
Senada Aljić, dipl. inženjer tehnologije javno će braniti završni magistarski rad, pod naslovom „Kompleksni spojevi bakra sa aminokiselinama „ u petak 29.09.2023. godine u Sali broj: 211 Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli, sa početkom u 14 sati
pred Komisijom u sastavu:
- dr sci. Aida Crnkić, redovni profesor, predsjednik Komisije
Uža naučna oblast: Opšta i neorganska hemija
Prirodno-matematički fakultet Univerziteta u Tuzli - dr sci. Amira Cipurković, redovni profesor, mentor i član
Uža naučna oblast: Opšta i neorganska hemija
Prirodno-matematički fakultet Univerziteta u Tuzli - dr sc. Snježana Marić, redovni profesor, član
Uža naučna oblast: Organska hemija
Prirodno-matematički fakultet Univerziteta u Tuzli
Za zamjenika jednog člana Komisije iz člana 1. ove Odluke imenuje se Dr.sci. Aldina Kesić, redovni profesor uža naučna oblast „Opšta i neorganska hemija“ Prirodno-matematički fakultet Univerziteta u Tuzli.
Pristup javnosti je slobodan.
Magistarski rad se može pogledati u Sekretarijatu Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli, radnim danom od 8,00 do 16,00 sati.
REZIME RADA
Bakar je značajan element za mnoge oblike života budući da je prisutan u biljkama, životinjama a koristi se i u raznim industrijskim procesima. Ovaj metal gradi stabilne komplekse s aminokiselinama, koje imaju i funkciju amina i funkciju karboksilne kiseline. Esencijalne aminokiseline za ljudska bića ne mogu se sintetizirati iz drugih spojeva, nego se uzimaju u hrani. Ostale neesencijalne aminokiseline proizvode se u organizmu.
Prema strukturi, svaka molekula aminokiselina ima karboksilnu i aminsku skupinu, koje su povezane s organskim radikalom. Aminokiseline se razlikuju po broju karboksilnih i aminskih grupa kao i i po strukturi organskog radikala. Svaka od njih ima svojnaziv, strukturu i funkciju. Bočni niz ovih kiselina ima bitan uticaj na ponašanje slobodnih aminokiselina i na strukturu i osobine peptida i proteina.
Aminokiseline se mogu vezati na metalne katione poput drugih organskih liganda koji su bogati koordinacijskim mjestima (jedna ili dvije karboksilne grupe, amino grupa). Štaviše, njihov način koordinacije je fleksibilan zato što mogu djelovati kao monodentatni, bidentatni ili tridentatni ligandi. Atomi bakra često dopunjavaju svoju koordinacijsku sferu ostvarujući koordinacijske veze s O-atomima iz karboksilnih skupina i N- atomom amino- skupine. U kristalnim strukturama kompleksa bakra(II) s aminokiselinama, koordinacijsko okruženje oko Cu(II) iona je uglavnom kvadratno-piramidalno, kvadratno-planarno ili oktaedarsko.
U ovom radu sačinjen je pregled naučnih radova objavljenih u relevantnim naučnim bazama posljednjih 20-ak godina. Pri tome je pažnja usmjerena na metodologiju sinteza kompleksa bakra sa pojedinim aminokiselinama; metode karakerizacije korištene za utvrđivanje stehiometrijskog sastava i strukture dobivenih kompleksa, kao i eventualnu mogućnost primjene sintetiziranih kompleksa. Fizičko-hemijska istraživanja kompleksa vršena su elementarnom analizom, spektroskopskim (FTIR, Uv/Vis, NMR, EPR), elektrohemijskim i drugim dotupnim tehnikama.Trenutno zanimanje za bakarne komplekse proizlazi iz njihove potencijalne upotrebe kao antimikrobnih, antivirusnih, protuupalnih, antitumorskih sredstava, inhibitora enzima i hemijskih nukleaza. Između ostalih, istraživanja su bila usmjerena na komplekse bakar(II) jona sa esencijalnim aminokiselinama: glicinom, alaninom i cisteinom, treoninom, glutaminskom i asparaginskom kiselinom; i sa neesencijalnim aminokiselinama:histidinom, metioninom, L-valinom, L-leucinom L-izoleucinom i triptofanom.