UNIVERZITET U TUZLI
PRIRODNO-MATEMATIČKI FAKULTET
Na osnovu člana 18. Pravilnika o završnom magistarskom radu na II ciklusu studija Univerziteta u Tuzli, Sekretarijat Univerziteta
O B J A V L J U J E
Senada Čajić ,bachelor primijenjene biologije javno će braniti završni magistarski rad, pod naslovom: „Citogenetički efekti u meristemskim ćelijama Allium cepa L. inducirani vodenim biljnim ekstraktima“, u utorak 13.07.2021. godine u Sali broj: 211 Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli, sa početkom u 12 sati pred Komisijom u sastavu:
- Dr.sc Snježana Hodžić, redovni profesor, predsjednik
Uža naučna oblast “Genetika, biologija ćelije i mikrobiologija”
Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Tuzli - Dr.sc. Amela Hercegovac, vanredni profesor, mentor i član
Uža naučna oblast “Genetika, biologija ćelije i mikrobiologija”
Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Tuzli - Dr. sc. Sanida Bektić, vanredni profesor, član
Uža naučna oblast “Biosistematika i morfologija biljaka”, član
Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Tuzli
Zamjenski član dr.sci. Aldijana Avdić, docent za užu naučnu oblast „Genetika, biologija ćelije i mikrobiologija“ Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli.
Pristup javnosti je slobodan.
Magistarski rad se može pogledati u Sekretarijatu Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli, radnim danom od 8,00 do 16,00 sati.
REZIME RADA
Aktivne materije iz biljaka korisne su za ublažavanje simptoma raznih bolesti i njihova primjena u liječenju ima dugu tradiciju. Da bi lijek imao korisno dejstvo potrebno ga je upotrebljavati u odgovaraćim dozama. Stoga je veoma važno procijeniti u kojoj mjeri lijek prestaje biti koristan i postaje toksičan. Cilj ovog istraživanja je bio procijeniti citogenotoksični efekat vodenih otopina biljnih vrsta: Ambrosia artemisiifolia L. (ambrozija-pelinolisni limundžik), Salix alba L. (bijela vrba), Urtica dioica L. (kopriva), Juniperus communis L. (smreka,kleka,borovica) i Sempervivum tectorum L. (čuvarkuća) bioindikatorskim Allium cepa L. testom. Istraživanje je podrazumijevalo određivanje mitotičkog indeksa i učestalosti hromozomskih promjena u različitim koncetracijama vodenih rastvora navedenih vrsta.
Ekperimentalni dio rada odrađen je u periodu septembar – novembar 2020. godine. Kao pozitivna kontrola korišten je 10mM rastvor Etilen diamin tetra sirćetna kiselina (EDTA), a negativna kontrola je bila česmenska voda. Ispitivani su biljni ekstrakti 25%, 50%, 75% i 100% koncentracije osnovne otopine. Rezultati su obrađeni u Microsoft Exelu i statistički obrađeni uz pomoć t-testa.
Analizom rezultata je utvrđeno da je najveći prirast korijenčića u dužinu utvrđen u 25% otopini čuvarkuće, a najmanji rast zabilježen je u vodenoj otopini koprive.
Najveći mitotički indeks utvrđen je na korjenčićima koji su rasli u 100% otopini smreke, a najmanji mitotički indeks bio je u 100% otopini bijele vrbe. Najveći procenat ukupnog broja hromozomskih promjena zabilježen je u 100% otopini bijele vrbe, a najmanji procenat u 25% otopini ambrozije.
Učestalost hromozomskih promjena u rastvorima svih ispitivanih biljnih vrsta bio je veći od vrijednosti u česmenskoj vodi. Otopine smreke i čuvarkuće ne djeluju citotoksično i djeluju stimulativno na rast određenim koncentracijama. Otopine bijele vrbe, ambrozije i koprive djeluju inhibitorno na rast, a samo otopina bijele vrbe pokazuje genotoksični efekat i to samo na određenim koncentracijama.
