UNIVERZITET U TUZLI
FAKULTET ELEKTROTEHNIKE
O B J A V L J U J E
Kandidat Dženita Hasanović, bachelor inž. el., javno će braniti završni magistarski rad pod nazivom „Metodologija izbora pogonskih motora dizalica velike nosivosti“ u ponedeljak, 29.12.2025. godine u 16:00 sati u Multimedijalnoj sali (G20) Gimnazije “Meša Selimović”, pred Komisijom u sastavu:
- Dr. sc. Nerdina Mehinović, vanredniprofesor – predsjednik
(uža naučna oblast “Elektrotehnika i sistemi konverzije energije” Fakultet elektrotehnike Univerziteta u Tuzli),
- Dr. sc. Mensur Kasumović, vanredniprofesor- mentor i član
(uža naučna oblast “Elektrotehnika i sistemi konverzije energije”Fakultet elektrotehnike Univerziteta u Tuzli),
- Dr. sc. Majda Tešanović, vanredniprofesor – član
(uža naučna oblast “Elektrotehnika i sistemi konverzije energije” Fakultet elektrotehnike Univerziteta u Tuzli),
- Dr. sc. Mario Pejdanović, vanredniprofesor – zamjenski član
(uža naučna oblast ““Elektrotehnika i sistemi konverzije energije” Fakultet elektrotehnike Univerziteta u Tuzli),
Završni magistarski rad može se pogledati u Sekretarijatu Fakulteta radnim danom od 10,00 do 14,00 sati.
Pristup javnosti je slobodan.
REZIME RADA
Ovaj magistarski rad obrađuje metodologiju izbora elektromotornih pogona za dizalice velike nosivosti, s posebnim naglaskom na mosne dizalice koje su najzastupljenije u industriji. Cilj rada bio je razviti jasan i primjenjiv postupak za izbor pogonskih motora, reduktora i upravljačke opreme, uzimajući u obzir mehaničke zahtjeve, radne cikluse, standarde sigurnosti i stvarne uslove eksploatacije. Analiza je provedena na primjeru dvogredne mosne dizalice nosivosti 6,3 t, uz kombinovanje teorijskih proračuna i praktičnih ispitivanja.Dizalice se sastoje od mehanizma dizanja, poprečnog i uzdužnog kretanja, pri čemu svaki mehanizam zahtijeva poseban elektromotorni pogon sa specifičnim momentima, brzinama i ciklusima rada. Pri izboru motora potrebno je uvažiti nosivost, dinamiku pokretanja, broj uključivanja, režim opterećenja i zahtjeve za termičku stabilnost. Posebno su važni FEM i ISO standardi, jer određuju kategorije rada i minimalne karakteristike pogonskih komponenti. Motori koji se primjenjuju u dizaličnim sistemima najčešće su asinhroni trofazni motori specijalne izvedbe, kao što su motori sa konusnim rotorom ili dvobrzinski motori, dok se za prenos snage koriste planetarni i pužni reduktori.Na osnovu tehničkih podataka posmatrane dizalice izvršeni su proračuni snage i momenta za pogon dizanja, kolica i mosta. Dobijene vrijednosti su korigovane prema intermitenciji i radnoj klasi, nakon čega su izabrani motori odgovarajućih karakteristika. U sklopu rada analiziran je i upravljački sistem sa sklopnicima, frekventnim regulatorima, zaštitnim uređajima i kočnicama, što je posebno važno za pouzdan i siguran rad.Praktični dio rada uključuje mjerenja radnih struja na dizalici nosivosti 6,3 t i poređenje sa mjerenjima na dizalici od 120 t u HE Grabovica. Rezultati pokazuju da su motori u realnim uslovima uglavnom opterećeni ispod nazivnih vrijednosti, što potvrđuje ispravnost metodologije izbora i dobar odnos između projektovanih i stvarnih radnih parametara.
Zaključak rada ističe da pažljivo sproveden izbor elektromotornih pogona značajno utiče na sigurnost, efikasnost i trajnost dizaličnih sistema. Predložena metodologija pokazala se kao pouzdana, univerzalna i primjenjiva na širok spektar industrijskih dizalica, povezajući teorijske proračune, standarde i praktična mjerenja u jedinstven i funkcionalan pristup.
Ključne riječi: elektromotorni pogon, mosna dizalica, FEM i ISO standardi, radni ciklus, asinhroni motor, proračun snage