UNIVERZITET U TUZLI
MAŠINSKI FAKULTET
O B J A V L J U J E
Kandidat Mirza Hadžihasanović, bachelor inženjer mašinstva, javno će braniti završni magistarski rad pod naslovom “Energetska efikasnost unaprijeđena frekventnim regulatorima i programabilnim logičkim kontrolerima“, dana 27.12.2025. godine u 11,00 sati na Mašinskom fakultetu Univerziteta u Tuzli, pred Komisijom u sastavu:
- Dr. sc. Izet Alić, redovni profesor za užu naučnu oblast „Toplotna i fluidna tehnika“ na Mašinskom fakultetu Univerziteta u Tuzli – predsjednik,
- Dr. sc. Fikret Alić, redovni profesor za užu naučnu oblast „Toplotna i fluidna tehnika“ na Mašinskom fakultetu Univerziteta u Tuzli – mentor i član,
- Dr. sc. Sandira Eljšan, redovni profesor za užu naučnu oblast „Toplotna i fluidna tehnika“ na Mašinskom fakultetu Univerziteta u Tuzli na Mašinskom fakultetu Univerziteta u Tuzli – član.
Za zamjenika članova Komisija iz prethodnog stava ovog člana imenovan je dr.sc. Izudin Delić, vanredni profesor za užu naučnu oblast “ Toplotna i fluidna tehnika ” na Mašinskom fakultetu Univerziteta u Tuzli.
Završni magistarski rad može se pogledati u Sekretarijatu Fakulteta radnim danom od 10,00 do 14,00 sati.
Pristup javnosti je slobodan.
REZIME RADA
Ovaj rad razmatra mogućnosti unapređenja energetske efikasnosti tehničkih sistema primjenom frekventnih regulatora (Variable Frequency Drive) i programabilnih logičkih kontrolera (Programmable Logic Controller). Energetska efikasnost ima izuzetno značajnu ulogu u savremenom društvu, jer se direktno povezuje s racionalnim korištenjem prirodnih resursa, smanjenjem troškova poslovanja i očuvanjem životne sredine. Njena važnost ogleda se ne samo u industrijskim procesima, gdje predstavlja osnovu konkurentnog i održivog razvoja, već i u sistemima klimatizacije, grijanja, hlađenja i ventilacije, kao i u široj komercijalnoj upotrebi. Osnovni cilj unapređenja energetske efikasnosti u svim ovim oblastima jeste smanjenje potrošnje električne energije, što istovremeno dovodi do smanjenja operativnih troškova i indirektno doprinosi smanjenju emisije štetnih gasova i negativnog utjecaja na okoliš. Primarni fokus rada usmjeren je na analizu utjecaja frekventnih regulatora i programabilnih logičkih kontrolera na energetske sisteme i električnu mrežu. Posebna pažnja posvećena je prednostima koje ovi uređaji donose u pogledu optimizacije procesa, povećanja pouzdanosti sistema, ostvarivanja ekonomskih ušteda i ekoloških benefita, te poboljšanja kvaliteta upravljanja, kontrole i monitoringa. Pored toga, razmatrane su i potencijalne poteškoće koje se mogu javiti prilikom njihove primjene, kao i načini njihovog prevazilaženja. Utjecaj frekventnog regulatora na električnu mrežu analiziran je pomoću simulacija izvedenih u okruženju MATLAB Simulink. U okviru simulacija razmotrena su tri reprezentativna primjera, koja jasno demonstriraju ponašanje sistema u različitim radnim uslovima i scenarijima opterećenja. Na osnovu dobijenih rezultata prikazane su metode i tehnička rješenja kojima se mogu ublažiti ili u potpunosti eliminisati neželjene pojave, poput harmonijskih izobličenja, prenapona, oscilacija i drugih poremećaja u mreži. Time se ukazuje na važnost precizne analize i pravilne primjene frekventnih regulatora u realnim uslovima. U poglavlju koje povezuje primjenu programabilnih logičkih kontrolera i frekventnih regulatora prikazan je detaljan proračun ušteda električne energije. Rezultati tog proračuna ukazuju na značajan potencijal za ostvarivanje dugoročnih ekonomskih benefita, kroz smanjenje potrošnje električne energije, kao i na pozitivne efekte na smanjenje emisije ugljendioksida i drugih štetnih materija. Na taj način, osim tehničkog aspekta, naglašena je i društvena važnost integracije ovih tehnologija, koja doprinosi ostvarivanju ciljeva održivog razvoja. Praktični dio rada obuhvata demonstraciju upravljanja asinhronim (indukcionim) motorom korištenjem softvera SoMove kompanije Schneider Electric, u kombinaciji sa programiranjem logičkog kontrolera u softveru Unity PRO XL. Ovaj dio rada ima za cilj da pokaže na koji način teorijski principi mogu biti implementirani u stvarnim aplikacijama. Zadaci i primjeri realizovani na laboratorijskoj stanici simuliraju stvarne industrijske i komercijalne situacije, uključujući probleme i izazove tipične za sisteme klimatizacije, grijanja, hlađenja i ventilacije. Na osnovu toga, prikazana su rješenja koja se u praksi najčešće primjenjuju kako bi se postigla stabilnost, pouzdanost i efikasnost u radu sistema. Sintezom teorijskog i praktičnog dijela, ovaj rad pruža sveobuhvatan uvid u mogućnosti poboljšanja energetske efikasnosti korištenjem frekventnih regulatora i programabilnih logičkih kontrolera. Dobijeni rezultati i prikazani primjeri potvrđuju da pravilna primjena ovih tehnologija može imati značajan pozitivan utjecaj na tehnički, ekonomski i ekološki nivo, čime se stvara osnova za njihovu još širu upotrebu u industriji i komercijalnom sektoru.