UNIVERZITET U TUZLI
EDUKACIJSKO-REHABILITACIJSKI FAKULTET
Tuzla, 11.09.2025. godine
O B A V I J E S T
Samir Bjelić, bachelor specijalne edukacije i rehabilitacije javno će braniti završni magistarski rad pod nazivom „Stres kod roditelja djece s intelektualnim i razvojnim teškoćama” dana 30.09.2025. godine u 14,00 sati u Sali za sjednice Edukacijsko-rehabilitacijskog fakulteta Univerziteta u Tuzli, pred Komisijom u sastavu:
- Dr. sc. Milena Nikolić, vanredni profesor na užoj naučnoj oblasti “Specijalna edukacija i rehabilitacija” Edukacijsko-rehabilitacijskog fakulteta Univerziteta u Tuzli, predsjednik,
- Dr. sc. Medina Vantić-Tanjić, redovni profesorna užoj naučnoj oblasti “Specijalna edukacija i rehabilitacija” Edukacijsko-rehabilitacijskog fakulteta Univerziteta u Tuzli, član – mentor,
- Dr. sc. Alma Dizdarević, redovni profesor, na užoj naučnoj oblasti “Specijalna edukacija i rehabilitacija” Edukacijsko-rehabilitacijskog fakulteta Univerziteta u Tuzli, clan.
Za zamjenika članova komisije imenovan je dr. sc. Amila Mujezinović, docent za užu naučnu oblast „Specijalna edukacija i rehabilitacija“ na Edukacijsko-rehabilitacijskom fakultetu Univerziteta u Tuzli.
Pristup javnosti je slobodan. Magistarski rad se može pogledati u Sekretarijatu fakulteta svakim radnim danom od 08,00 – 16,00 sati.
REZIME RADA
Roditeljski stres opisuje emocionalnu, fizičku i mentalnu napetost koju roditelji doživljavaju prilikom ispunjavanja potreba djece i usklađivanja životnih uloga. Posebno su mu skloni roditelji djece s teškoćama u razvoju. Cilj istraživanja bio je ispitati nivo roditeljskog stresa kod roditelja djece s intelektualnim i razvojnim teškoćama, te utvrditi povezanost stresa s varijablama koje se odnose na dijete, roditelja, porodicu i podršku. Uzorak je obuhvatio 198 roditelja djece uzrasta od 5 do 18 godina. Stres je mjeren Skalom roditeljskog stresa (PSS). Rezultati pokazuju da većina roditelja ispoljava niže nivoe stresa, dok 14,6% pokazuje više nivoe. Statistički značajne korelacije s ukupnim stresom utvrđene su za varijable koje se odnose na dijete: dob (slaba, pozitivna), problemi u ponašanju, spavanju i hranjenju (slabe, negativne) te zadovoljstvo zdravljem djeteta (srednje jaka, negativna). Višem stresu su skloniji roditelji starije djece, nezadovoljni djetetovim zdravljem, čija djeca imaju izraženije probleme u ponašanju, spavanju i hranjenju. Od roditeljskih varijabli, značajne korelacije utvrđene su za dob roditelja i bračni status (slabe, pozitivne), zadovoljstvo brakom i zdravljem (srednje jake, negativne), te zadovoljstvo općom kvalitetom života (jaka, negativna). Stres je izraženiji kod starijih roditelja, bez bračnog partnera, nezadovoljnih brakom, zdravljem i kvalitetom života. U pogledu porodičnih varijabli, slabija pozitivna korelacija utvrđena je za percepciju materijalnih prilika. Takođe, roditelji nezadovoljni formalnom podrškom izraženije iskazuju stres i roditeljsko nezadovoljstvo. Regresijska analiza pokazuje da 43% varijanse roditeljskog stresa objašnjavaju: zadovoljstvo općom kvalitetom života, zadovoljstvo zdravljem djeteta, problemi u ponašanju djeteta, dob roditelja i status njegovatelja. Zaključno, roditeljski stres ima višedimenzionalnu prirodu. Intervencije usmjerene samo na dijete nisu dovoljne – potrebni su holistički modeli podrške koji uključuju cijelu porodicu i njihove specifične potrebe.
Ključne riječi: stres, intelektualne i razvojne teškoće, roditelji