UNIVERZITET U TUZLI
PRIRODNO-MATEMATIČKI FAKULTET
Na osnovu člana 18. Pravilnika o završnom magistarskom radu na II ciklusu studija Univerziteta u Tuzli, Sekretarijat Univerziteta
O B J A V L J U J E
Bojan Tuševljaković, bachelor biologije javno će braniti završni magistarski rad, pod naslovom: „Procjena genotoksičnog uticaja glifosata modificiranim komet testom na modelnom organizmu Danio rerio (F. Hamilton, 1822)“ u srijedu 11.05.2022. godine u Sali broj: 203 Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli, sa početkom u 14 sati pred Komisijom u sastavu:
- Dr.sci. Aldijana Avdić, docent, predsjednik
Uža naučna oblast “Genetika, biologija ćelije i mikrobiologija”
Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Tuzli - Dr.sci. Amela Hercegovac, vanredni profesor, mentor i član
Uža naučna oblast “Genetika, biologija ćelije i mikrobiologija”
Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Tuzli - Dr. sc. Jasmina Kamberović, vanredni profesor, član
Uža naučna oblast “Ekologija biljaka i životinja”
Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Tuzli
Zamjenski član dr.sci. Suad Širanović, docent za užu naučnu oblast „Genetika, biologija ćelije i mikrobiologija“ Prirodno-matematički fakultet Univerziteta u Tuzli.
Pristup javnosti je slobodan.
Magistarski rad se može pogledati u Sekretarijatu Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Tuzli, radnim danom od 8,00 do 16,00 sati.
REZIME RADA
Komet test, odnosno gel elektroforeza pojedinačnih ćelija, predstavlja relativno novu metodu detekcije i evaluacije oštećenja DNK. Princip testa zasniva se na elektroforezi DNK iz pojedinačnih ćelija u agaroznom gelu i bojenju fluorescentnim bojama. Komet test je metoda koja se danas smatra najosjetljivijom za mjerenje lomova DNK molekule, a to je ujedno jedna od rijetkih metoda koja omogućava analizu pojedinačnih interfaznih ćelija na vrlo malom uzorku s rezultatima dostupnim unutar nekoliko sati nakon izlaganja toksinu. Lezije molekule DNK koje se ovom metodom mogu uočiti nakon djelovanja hemijskih mutagena u najvećoj su mjeri apirimidinska, odnosno apurinska mjesta. U klasičnom komet testu preparati se oboje flourescentnom bojom i vizualiziraju pomoću epiflourescencijskog mikroskopa.
U posljednje vrijeme u radovima se opisuju istraživanja u kojima je primjenjena modificirana metoda komet testa koja podrazumijeva Giemsa bojenje. Giemsa boja specifična je za fosfatne skupine DNA i veže se u regionima koja sadrže veće količine adenin-timinskih parova. Giemsa bojenje znatno olakšava primjenu komet testa jer omogućava detekciju oštećenja klasičnim svjetlosnim mikroskopom, sa jednakom osjetljivošću kao i flouoroscentim bojenjima.
Cilj ovog istraživanja bio je ispitati genotoksični učinak glifosata, kao važnog sastojka herbicida, modificiranim komet testom na model organizmu Danio rerio. Ispitivanje je obuhvatilo 50 jedinki zebraste ribice, i to po 10 jedinki za tri ispitivane koncentracije glifosata u trajanju od 3 dana (30 jedinki), 10 jedinki koje nisu tretirane glifosatom, kao negativna kontrola i 10 jedniki kao pozitivne kontrole, dobivene tako da se krv zebraste ribice tretira hidrogen peroksidom 0,1% u trajanju od 30 min na 4 °C.
Rezultatima rada je dokazan genotoksični efekat formulacije glifosata (Glfosav 480), i također potvrđena efikasnost modifikovanog bojenja kometa i njihova pogodnost za softversku analizu oštećenja DNK. Rezultati ovog rada otvaraju široke mogućnosti za implementaciju modificirane verzije komet testa koristeći konvencionalnu mikroskopiju u svijetlom polju u bilo kojem laboratoriju za ispitivanje genotoksičnosti. Jednostavnost i pristupačnost Giemsa bojenja u izvođenju komet testa, bez redukcije u osjetljivosti metode, može olakšati nova istraživanja u biologiji i biomedicini.
